Kinabatangan rivier

De Kinabatangan Rivier is de twee na langste rivier in Maleisie. Met een lengte van 560 kilometer stroomt hij door de staat Sabah op Maleisisch Borneo. Hij is onderdeel van de Sukau-Kinabatangan Wildlife Sanctuary. De mooie rivier biedt goede mogelijkheden om prachtige wilde diersoorten te zien. Water neemt een belangrijke plaats in, mensen reizen per boot op zoek naar dieren in het wild. Tijdens een bezoek kun je een enorme variëteit aan dieren tegenkomen. Er zijn talrijke dorpjes langs de rivier; vaak vormen ze een uitgangspunt voor toeristen die het gebied bezoeken. Bilit is zo'n dorpje; van hieruit vertrekken boten naar lodges in het gebied. Er zijn verschillende lodges die toeristen kunnen plaatsen; de meesten van hen in en rond het dorpje Sukau (het toeristencentrum binnen het Kinabatangan gebied). Kinabatangan Rivier is één van de populairste bestemmingen binnen Sabah; hier kun je zeldzame dieren waarnemen zoals orang-oetans, neusapen, krokodillen, olifanten, slangen, insecten en vele soorten vogels, zoals de ijsvogel en neushoornvogel.

Op deze pagina:

• riviercruises
• Indrukwekkende ervaring
• Perfecte plek voor wildlife
• Beste tijd voor een bezoek
• Accommodatie
• Checklist
• Tips
• Reserveren
• Hoe kom je er?
• Kaart

Riviercruises

Als je de Kinabatangan Rivier bezoekt zul je het gebied ontdekken door jungletochten en riviercruises te maken. Als je een pakketreis boekt zijn deze vaak bij de prijs inbegrepen; ons 3D/2N pakket bijvoorbeeld had zes cruises in totaal, waarvan twee nachtcruises waren.

De kleine boten nemen gemiddeld tot zes passagiers mee of in de vroege ochtend, late namiddag of 's nachts. Een cruise duurt gemiddeld twee uur, maar er is geen garantie dat je wilde dieren ziet. Prijzen voor tochten overdag zijn tussen RM40 en RM70; nachttochten kosten iets meer. Vroege ochtend of late namiddag tochten zijn het beste als je apen en vogels wilt spotten. De nachttochten zijn een zekere manier om zoutwater krokodillen te zien en vele geheimzinnige, schijnende ogen in bomen. Je zou zelfs een glimp van de nevelpanter (clouded leopard) kunnen opvangen die zich slechts zelden laat zien.

Indrukwekkende ervaring

Als je wilde dieren wilt zien, dan kun je het beste vroeg opstaan voor een ochtend riviercruise of ochtend wandeling (met vroeg bedoelen we echt vroeg op zodat je in je boot bent bij zonsopgang). Op het midden van de dag slapen de dieren meestal en dit maakt de kans klein dat je de wilde dieren ziet vanaf de rivier. Aan het eind van de dag (voor zonsondergang tussen 16.00 uur en 19.00 uur) is de kans dat je wilde dieren ziet weer groter, vooral neusapen daar ze op die tijd van de dag een slaapplek zoeken langs de rivier. Tijdens een nachtcruise zie je misschien krokodillenogen aan de wateroppervlak. In de rivier leven veel krokodillen. Al lijken hun ogen klein, de krokodillen zijn over het algemeen ruim twee meter groot.

's Nachts begeven vele nachtdieren zich in de open plekken; duidelijk zichtbaar van de boot als je geluk hebt. De schippers gebruiken grote lantaarns om de dieren te vinden, wat niet zo moeilijk is voor hen omdat het licht van de lantaarns de ogen van de meeste dieren reflecteren. De volgende dag zagen we een pygmy of Borneodwergolifanten familie die uit meer dan 70 dieren bestond, die langs de rivieroever wandelden. We zagen ook een moeder pygmy olifant en haar jong de rivier oversteken en stonden oog in oog met een orang-oetan met haar jong; een indrukwekkende ervaring. We spotten ook verschillende types van wilde katten, meerdere families neusapen (Orang Belanda), enkele slangen en vele verscheidene soorten vogels en enkele erg mooie insecten.

De perfecte plek om wilde dieren te zien

Als we erop terugkijken, is het bezoek aan de Kinabatangan Rivier misschien wel onze favoriete bestemming in Maleisie tot nu toe. We zagen zo veel soorten dieren en vooral de nachtcruises waren erg leuk om mee te maken. Het was zeker nog beter dan we hadden verwacht. Het is echter schokkend om de verwoesting te zien door boskap in het gebied. De eens zo massieve oerwouden die de machtige Kinabatangan Rivier omringen hebben plaats moeten maken voor gigantische velden met palmbomen. Dieren zoals de orang-oetan, pygmy olifant (Borneodwergolifant), neusaap en diverse andere insecten, vogels en dieren worden hierdoor plaatselijk (en zelfs wereldwijd soms) in hun bestaan bedreigd. Dat het niet moeilijk is om dieren te spotten tijdens je riviercruise komt door de smalle strook land waar ze nog kunnen leven zoals ze gewend zijn. Dit zorgt voor een dubbel gevoel als we aan onze reis denken; om deze dieren in hun natuurlijke leefgebied te zien is werkelijk geweldig maar de reden waarom je ze relatief makkelijk zien kan maakt ons nogal verdrietig.

Wij zagen overigens onze eerste slang in Maleisie (na diverse bezoekjes aan de jungle) in een boom langs de Kinabatangan rivier.

Sommige bootmannen ondanks de afspraken toeristen mee aan land nemen, om dicht bij olifanten of andere diersoorten te komen? Dit valt zeer af te raden, want vooral olifanten kunnen agressief worden als je te dicht bij ze in de buurt komt (vooral als ze met jong zijn). Er zijn nog ooit ongelukken gebeurt met toeristen in de boot, wel wanneer de toeristen aan land gaan. Geef duidelijk aan dat het in het belang van de reizigers, maar ook van de dieren is om niet zomaar aan wal te gaan.

De beste tijd om Kinabatangan Rivier te bezoeken

De Kinabatangan Rivier kan het hele jaar door bezocht worden. Een bezoek tijdens het regenseizoen (tussen november tot maart) heeft zijn voor- en nadelen. Belangrijkste voordeel is dat je dieper de rivierkanalen in kan gaan; waar je een grotere kans hebt om wilde dieren te zien (vooral rond de u-bocht meren die schuilgaan in het Kinabatangan gebied). Logisch zijn de nadelen de hevige regens die het gebied aardig onbegaanbaar maken (vooral tijdens het hoogtepunt van het regenseizoen tussen december en januari wanneer de rivier en de kanalen vaak overstromen). Vogel liefhebbers moeten zeker het gebied bezoeken tussen april en oktober daar dit hét bloem- en fruitseizoen is.

Accommodatie

Er zijn nogal wat lodges in het gebied, sommigen zijn heel luxueus, anderen erg eenvoudig. Hieronder een lijst met plaatsen waar je kan logeren (bekijk hier alle accommodatie in de omgeving van de rivier Kinabatangan):

• Last Frontier Boutique Resort
• Sukau Proboscis Lodge
• Bilit Kinabatangan Heritage B&B
• Nature Lodge Kinabatangan
• Borneo Nature Lodge
• Myne Resort
• Borneo Kinabatangan Sanctuary
• Bilit Rainforest Lodge
• Balai Kito Homestay
• KJC Jungle Camp
• Sukau Greenview Bed & Breakfast
• Tungog Rainforest Eco Camp

Kinabatangan Jungle Kamp (KJC)

Tijdens onze eigen reis verbleven we bij de Kinabatangan Jungle Camp (KJC); een 25-minuten durende boottocht op de rivier van het dorp Bilit. Het kamp had een elektrisch hek om de grotere dieren (zoals olifanten) buiten te houden. Op een dag was de elektriciteit net uit toen een groep (gelukkig alleen drie jongeren) besloten binnen te dringen en in het kamp naar eten te zoeken. Met verenigde inspanning waren we in staat om deze grote dieren van het kamp te lokken net voor de elektriciteit weer aanging. We hadden een nette en gezellige kamer, maar we waren helaas vergeten ons muggennet mee te nemen wat waarschijnlijk geholpen had tegen de vele muggen die in onze kamer rondvlogen. De kamer had elektriciteit; goed om je camerabatterij op te laden. Er was ook een kleine douche; er was echter geen warm water toen we er in 2006 verbleven. Laten hoorden we dat ze de kamer 'verbeterd' hadden en dat er nu muggennetten zijn en warm water in de douches. De hoofd receptieruimte doet nu ook dienst als restaurant; hier aten we erg lekkere maaltijden en ook ons dagelijkse ontbijt.

Checklist

• paraplu of regenjas/poncho
• zaklantaarn of lantaarn
• muggenspray (DEET)
• camera met telelens (minimaal 18-200mm of beter)
• reserve batterijen voor camera
• zonnecrème of spray
• Verrekijker

Tips

• Wees zo stil mogelijk tijdens een riviercruise om de dieren niet weg te jagen. Zorg er ook voor dat je niet uit de boot valt; IN DE BOOT = VEILIG, UIT DE BOOT = GEVAAR!
• Ga niet de boot uit ook al zegt de gids dat omdat je dan een close-up van de olifanten kan maken. Het is erg gevaarlijk en ook de enige oorzaak van ongelukken in dit gebied.
• Neem twee plastic zakken mee om over je schoenen te doen (vooral handig als je Gomantong Cave bezoekt vanwege de zure vogelpoep. Bindt ze goed dicht met elastieken.
• Doe je camera niet in je cameratas. Laat het wennen aan het vochtige klimaat. Op deze manier kun je meteen foto's of video's maken nadat je wilde dieren hebt waargenomen in plaats van te moeten wachten tot de lens niet meer beslagen is.
• Omdat nachtcruises vaak facultatief zijn en geen onderdeel van het standaard reisschema uitmaken, check bij je gids en reserveer van tevoren.
• Neem een notitieboekje mee om de namen van de soorten die je overdag tegenkomt op te schrijven. Op deze manier kun je de namen onthouden (specifieke namen) als je wordt gevraagd wat je allemaal gezien hebt in het Kinabatangan gebied.
• Voer de dieren niet en laat geen vuilnis achter. Vergeet niet om een verantwoordelijke toerist te zijn als je Kinabatangan rivier bezoekt.

Reserveren

Het is makkelijk om van tevoren een trip naar de Kinabatangan rivier te regelen. Er zijn talrijke reisorganisaties die trips naar Sabah aanbieden, vooral naar het Kinabatangan gebied. Wij boekten onze trip van tevoren bij een plaatselijke agent in Kota Kinabalu. We betaalden RM750 per persoon voor een 3D/2N trip; inclusief een pick-up van de luchthaven van Sandakan onmiddellijk na aankomst (prijzen zijn inmiddels wel gestegen, momenteel kost zo'n trip meestal zo'n RM1000/RM1200). De gids nam ons mee naar het orang-oetan opvangcentrum bij Sepilok; en hij nam ons op de terugweg mee naar de schitterende Gomantong Caves. Omdat hij een professionele gids was bleef hij bij ons in het junglekamp en ging hij ook mee op onze riviercruises. Populaire Nederlandse reisorganisaties met trips naar Borneo zijn 333travel, ANWB Reizen en Van Verre.

Als je niet van tevoren wilt reserveren; dan kan dit ook bij aankomst op Sandakan Airport. Je boekt dan ter plekke een gids met vervoer bij een van de kleine reisbureautjes op de luchthaven. Ze bieden allemaal wel een meerdaagse tour naar het Kinabatangan gebied aan. Prijzen zijn over het algemeen iets lager dan wanneer je het vooraf via een reisorganisatie in Nederland regelt (veel scheelt het echter niet). Je kunt ook alleen vervoer van het vliegveld naar de stad Sukau regelen. Daar kun je je eigen accommodatie regelen, en ter plekke over de hoeveelheid riviercruises besluiten.

Hoe kom je er?

Er gaan dagelijks vluchten van de luchthaven van Kuala Lumpur naar de stad Sandakan in het oosten van Sabah. Van Sandakan vliegveld kun je vervoer regelen naar de Kinabatangan Rivier. De rit duurt ongeveer vier uur, afhankelijk van het weer. Tijdens regenval komt het verkeer zowat tot een complete stilstand aangezien veel auto's niet door de dikke modder kunnen rijden. Zorg ervoor dat je met een jeep rijdt. We hebben veel auto's en vrachtauto's gezien die vastzaten in de modder en nergens heen konden tijdens hevige regenval. Gelukkig had onze chauffeur een grote Toyota Landcruiser zodat we vooruit konden ondanks de regen. Omdat de trip naar de rivier wel even duurt, bevelen we aan dat je de vroegst mogelijke vlucht neemt, of de vorige dag aan te komen zodat je vroeg in de morgen kan vertrekken vanuit je hotel in Sandakan.

Kaart

Een schitterende vakantie naar Maleisië boek je o.a. bij 333travel, ANWB Reizen, De Jong Intra, Djoser, KidsReizen, Koning Aap, PANGEA Travel of Van Verre. Organiseer makkelijk zelf je reis naar Maleisië. Vliegtickets regel je via KLM of met hulp van de vliegticket vergelijker Momondo. Reserveer je huurauto bij Rentalcars of CarRentalNet. Hotelovernachtingen boek je bij Booking.com of Agoda.nl. Binnenlandse vluchten boek je bij AirAsia of Firefly Airlines. Losse tours en tickets regel je via Klook of GetYourGuide en je trein- en bustickets via 12go.asia of Easybook. Stel al je reisgerelateerde vragen op onze Facebook groep 'Vrienden van Maleisië' of bekijk hier het complete reisaanbod naar Maleisië.