De Ramadan is één van de belangrijkste periodes van het jaar in Maleisië, een land waar de Islam de overheersende godsdienst is (zo’n 60% van de bevolking is moslim). Voor reizigers biedt deze heilige maand een unieke kans om de Maleisische cultuur, de tradities en de gastvrijheid te ervaren. Het gaat echter ook gepaard met bepaalde gewoonten en gebruiken waarbij het handig is als je dit vooraf al weet. Lees hieronder onze tips over de Ramadan in Maleisië.

De Ramadan is de negende maand van de islamitische kalender, waarin moslims over de hele wereld van zonsopgang tot zonsondergang vasten. Het is een tijd van spirituele reflectie, zelfdiscipline en verhoogde toewijding voor het geloof. Het vasten, bekend als puasa, houdt in dat je overdag afziet van eten, drinken, roken en andere lichamelijke behoeften. De maand wordt afgesloten met Hari Raya Aidilfitri (Suikerfeest), een vreugdevolle en feestelijke periode die het einde van het vasten markeert.

Belangrijke data en tijden

Begin en einde van de Ramadan: De exacte datum varieert elk jaar, omdat deze gebaseerd is op de stand van de maan. Zo zal de Ramadan van 2025 waarschijnlijk op vrijdagavond 28 februari beginnen en op zondagavond 30 maart eindigen. Elk jaar verschuift de Ramadan een paar weken terug in de tijd. Zo begon de Ramadan in 2024 op 10 maart en duurde deze tot 8 april.

Dagelijkse tijden van vasten: In Maleisië duurt het vasten meestal van ongeveer 5.30 uur ’s ochtends tot 19.30 uur ’s avonds, afhankelijk van de exacte tijden van zonsopgang en zonsondergang.

Hari Raya Aidilfitri (Eid al-Fitr): Het feest dat het einde van de Ramadan markeert duurt meestal twee dagen, maar de viering kan een week of langer duren. Locals nodigen soms wel weken na Hari Raya nog vrienden en kennissen uit om een viering bij hen thuis bij te wonen. Het is altijd een sfeervol geheel met vooral veel heerlijk eten. Een bezoek duurt over het algemeen niet uren en gedurende de dag is het een komen en gaan van familie, vrienden en kennissen.

Wat je kunt verwachten tijdens de Ramadan

Moslims in Maleisië vasten overdag, en op sommige plekken in het land is het van belang om hier extra rekening mee te houden. Denk hierbij vooral aan het binnenland, aan provincies zoals Kelantan, Kedah, Perlis en Terengganu die bekend staan om hun meer islamitische inslag. Vermijd daar als het even kan overdag eten en drinken in het openbaar, omdat dit als respectloos kan worden gezien. Restaurants en cafés die door moslims worden gerund zijn vaak overdag gesloten. Andere restaurants blijven open, vooral voor de andere, kleinere bevolkingsgroepen in Maleisië (al dan niet met aangepaste openingstijden).

Op veel toeristische bestemmingen merk je wel wat van de Ramadan, maar is het verder business as usual. Het restaurant van je accommodatie op één van de vele eilanden is bijvoorbeeld gewoon open (ook op eilanden als Perhentian en Redang, tenzij door locals gerund). In grote steden als Kuala Lumpur is alles gewoon open. Op veel andere populaire plekken, denk aan Penang (Georgetown), Malakka en Ipoh, is vrijwel alles gewoon open.

Op Maleisisch Borneo doet de islamitische bevolking ook aan Ramadan, maar ook daar merk je er minder van als toerist. Veel toeristische bestemmingen zijn gewoon open en ook is er een grotere mix aan lokale bevolkingsgroepen en niet allemaal doen ze aan Ramadan.

’s Avonds als de zon onder is gaat alles alsnog open tijdens Ramadan en is eten in lokale restaurants vaak een sfeervol en gezellig (feestelijk) geheel.

Veel bedrijven, vooral overheidskantoren en sommige particuliere bedrijven, werken tijdens de ramadan op gereduceerde tijden. Sommige winkelcentra verlengen hun openingstijden om te kunnen winkelen na de ramadan, zodat mensen na het vasten nog boodschappen kunnen doen. Lokale restaurants hebben vaak ook aangepaste openingstijden en hetzelfde geldt voor sommige attracties en activiteiten in het land.

Wij zaten eens rond 19.30 in de FoodRepublic, het foodcourt van het luxe winkelcentrum Pavilion in het centrum van Kuala Lumpur. Daar zat iedereen (locals van alle komaf en toeristen) met een bord warm eten te wachten tot puasa begon. Het was een bijzonder moment, want uit respect voor het vasten at niemand er op dat moment wat. Toen de zon officieel onder was, klonk er kort een soort gebedsoproep en toen begon iedereen direct met eten.

Vlak voor Buka Puasa (Iftar) kan het verkeer drukker zijn dan normaal, omdat mensen zich naar huis haasten om hun vasten te verbreken. Of juist andersom, iedereen probeer vlak voor zonsondergang nog een Ramadan Bazaar te bezoeken om eten te kopen (koken overdag wordt om logische redenen minder gedaan in die periode). Of men bezoekt een restaurant of foodcourt na zonsondergang om lekker uit eten te gaan. Vooral in Kuala Lumpur is er vaak file rond deze tijd van de dag en als je dan een Grab wilt pakken, kan dit lastig (of flink duurder) zijn. Wij nemen om die reden meestal de metro naar een strategische locatie, om verkeer per taxi zoveel mogelijk te vermijden.

Ramadan Bazaars

ramadan-bazaar-1

ramadan-bazaar-2

ramadan-bazaar-3

ramadan-bazaar-4

Ramadan staat bekend om de levendige markten (Ramadan Bazaars), waar je een grote verscheidenheid aan traditioneel Maleis eten, snacks en drinken kunt vinden. Deze bazaars zijn echt superleuk en een geweldige plek om de Maleisische cultuur en keuken te ervaren. De sfeer is er altijd echt heel bijzonder. Iedereen koopt er eten dat vers voor je neus bereid wordt, maar je ziet er overdag niemand eten. Alles wordt netjes verpakt en gaat mee naar huis voor na zonsondergang. Let er wel op dat de rijen soms enorm lang zijn bij de kraampjes rond zonsondergang.

De markt start vaak al ruim voor zonsopkomst, zodat men er ook terecht kan voor het ontbijt vlak voordat het vasten begint (en men naar het werk gaat). De meeste Bazaars blijven na zonsondergang nog even open, maar sommige kraampjes sluiten soms al vrij snel na zonsondergang.

Hoe meer lokaal de wijk is, des de toffer de Ramadan Bazaar. Wij kenden in onze tijd in Kuala Lumpur meerdere toffe plekjes, maar die zijn door de jaren heen allemaal verhuisd naar andere locaties vanwege de eeuwige uitbreiding van de stad. Vraag daarom bij je accommodatie om tips waar de beste Ramadan Bazaars te vinden zijn.

Ramadan beleven als toerist

Berbuka Puasa of Buka Puasa (internationaal bekend als Iftar) is de maaltijd die moslims eten om hun vasten te verbreken bij zonsondergang. Veel hotels, restaurants en zelfs moskeeën organiseren buka puasa buffetten tegen vaste (lage) prijzen. Dit soort eetfestijnen zijn ook geweldig voor toeristen om mee te maken. Het is een geweldige manier om de Maleisische gastvrijheid te ervaren en traditionele gerechten zoals nasi kerabu, ayam percik en kuih-muih (zoete lekkernijen) te proberen. Let er wel op dat je op tijd reserveert (door vooraf online een plek te boeken), want op de dag zelf zit het vaak vol.

ramadan-buffet-1

ramadan-buffet-2

ramadan-buffet-3

Vooral de luxe hotels (vooral de lokale hotelketens met Maleise eigenaren) trekken vaak alles uit de kast om mensen naar hun buffet te krijgen, vaak met speciale arrangementen. Helemaal families boeken vaak al maanden vooraf een plek in zo’n luxe hotel of resort. Die komen er dan puur voor het buffet en blijven er verder niet slapen. Vooral in Kuala Lumpur heeft zo’n beetje elk luxe hotel zo’n typisch Ramadan-buffet.

Tip: Boek je ‘All you can eat’ Ramadan-buffet vooraf via het populaire Klook.com voor de scherpste prijzen.

Kan ik de Ramadan beter vermijden?

Nee. De Ramadan is een bijzondere en unieke periode om het land te bezoeken. Over het algemeen zijn vrijwel alle toeristische bestemmingen gewoon ‘open’ tijdens de Ramadan. Sterker nog, in die periode is het doorgaans veel rustiger in het land, in hoeverre er al sprake is van echte (toeristische) drukte.

Wij vonden het altijd een unieke belevenis en stel dat de Ramadan in het hoogseizoen valt, zou dit voor ons geen reden zijn om het land niet in die periode te bezoeken.
Op toeristische plekken is gewoon alles overdag open. Denk aan 90% van alle plekken die toeristen doorgaans tijdens hun reis door het land bezoeken. Hieronder kan je eventueel nagaan of de specifieke bestemming die jij tijdens Ramadan wilt bezoeken wellicht minder interessant is. Ook kan je vragen omtrent het reizen tijdens Ramadan stellen op onze populaire (en besloten) Facebookgroep “Vrienden van Maleisië”.

Ook als je ergens bent waar iets niet overdag open is door de Ramadan, is dat vaak totaal geen probleem. Er zijn altijd voldoende alternatieven in de directe omgeving.

Tips

• In een overwegend Islamitische provincie als Kelantan (waar ook de eilanden Perhentian en Redang in de buurt liggen) zijn veel restaurants gesloten. Echter, er wonen in die provincie ook een hoop Chinese-Maleisiërs en ook voor hen heb je vaak nog wel keuze qua eetgelegenheden. Soms zijn dit soort plekjes gewoon overdag open tijdens Ramadan, vaak wel met aangepaste openingstijden. Wel is het er doorgaans rustiger dan gebruikelijk, omdat de lokale bevolking rekening met elkaar houdt. Dit is vaak een reden dat ook dit soort restaurants de deuren dicht houden, het heeft geen nut te openen als er maar een handjevol eters komen.
• Op Perhentian waren de restaurants bij hele lokale accommodaties vaak overdag gesloten (en ’s avonds gewoon open). Het kan echter zo zijn dat de buren wel gewoon open zijn. Als je tijdens Ramadan op een afgelegen plek op het eiland je accommodatie boekt, kan je het beste even vooraf nagaan of ze overdag open zijn. Zelfs als dit niet het geval is, kan je altijd nog prima een taxiboot naar een ander deel van het eiland pakken.
• Maleisië is op sommige plekken net wat minder bruisend tijdens de Ramadan. Niet gek als je bedenkt dat veel locals dan een maand lang niks eten overdag. Dit zien sommige reizigers als een mogelijk nadeel, terwijl anderen het daardoor juist als een nog meer pure bestemming ervaren.
• Van moslims die Maleisië tijdens de Ramadan als toerist bezoeken wordt vaak wel verwacht dat ze zich aan het vasten houden (logisch).
• Dagelijkse tijden van het vasten zijn in Maleisië vrijwel altijd hetzelfde. Dit in tegenstelling tot landen in het noorden of het zuiden waar het samenhangt met het aantal zonuren.
• Leg wat meer zaken vooraf vast, vooral rond Hari Raya. Locals hebben dan vaak (meerdere) vrije dagen en iedereen reist dan naar familie in de lokale kampungs (Balik Kampung). Niet alleen is het dan altijd erg druk op de wegen, maar vaak zijn bus-, trein- en vliegtickets ruime tijd vooraf al uitverkocht.
• Accommodaties zijn vaak wat minder snel vol in die periode, dus daar heb je vaak juist scherpe deals rond Ramadan.
• Vliegtickets naar Maleisië zijn rond Ramadan meestal niet beduidend goedkoper.
• Winkelcentra zijn vaak lekker rustig tijdens Ramadan. Waar je soms in het weekend over de hoofden loopt, hangt er dan een relaxt sfeertje.
• Accommodaties aan de oostkust van het schiereiland Maleisië zijn gewoon open tijdens de Ramadan. Bij sommige lokale hotels is het restaurant overdag gesloten en vind het ontbijt alleen maar voor zonsopkomst plaats. ’s Avonds heb je er dan wel uitgebreide buffetdiners. Op eilanden als Perhentian en Redang zijn alle accommodaties gewoon open tijdens Ramadan.
• Het avondeten is voor moslims vaak een gehaast gebeuren, want ze hebben alleen de vrij korte periode tussen zonsondergang tot ze weer naar het gebed moeten (Tarawih).
• Openingstijden kunnen sterk variëren tijdens Ramadan. Sommige attracties openen pas later in de ochtend, om medewerkers de kans te geven om voldoende te eten in de vroege ochtend. Verder is het zwaar om de hele dag te werken, dus zijn sommige attracties later open en eerder dicht.
• Google Maps geeft bij attracties, activiteiten en restaurants altijd netjes de openingstijden weer. Dit kan echter tijdens Ramadan afwijken, zonder dat deze wijzigingen tijdelijk in Google Maps zijn doorgevoerd. Check dit dus altijd even goed om teleurstellingen te voorkomen.
• Een voorbeeld van een attractie met aangepaste openingstijden is de Panorama Langkawi Skycab. Deze attractie is tijdens de Ramadan open van 9.30 tot 16.30, maar op sommige dagen met afwijkende openingstijden van 12.00 tot 16.30. Dit is maar één specifiek voorbeeld, zo zijn er (veel) meer.
• Sommige reizigers bezoeken naast Maleisië ook meteen buurland (op Maleisisch Borneo) Brunei. Hier is het allemaal echter wat strikter tijdens de Ramadan en over het algemeen hierdoor niet perse de beste periode om dit land te bezoeken.
• Hoewel het respectvol is om niet in het bijzijn van vastende moslims te eten tijdens Ramadan, vinden de meeste Islamitische Maleisiërs dit helemaal geen probleem. Vooral bij toeristen begrijpen zij volkomen dat het leven gewoon doorgaat, vooral als je er met kinderen reist.
• De populaire site Klook.com, bekend van de goedkope entreetickets en activiteiten die je er vooraf online kunt boeken, houdt ook een lijst met populaire Ramadan Iftar buffetdiners (in Kuala Lumpur) bij. Vaak heb je juist als je vooraf online boekt een flinke korting. Vooraf boeken heeft sowieso de voorkeur, want dit soort all you can eat buffetten zijn super populair tijdens Ramadan (en daardoor vaak vooraf volgeboekt).
• Ramadan is een tijd van liefdadigheid en vrijgevigheid. Op veel openbare plaatsen zie je donatieboxen en campagnes voor zakat (aalmoezen). Als je als toerist in Maleisië bent, mag je hier ook prima wat losse ringgits in gooien. De opbrengst gaat naar goede doelen (vaak naar de lokale bevolking in arme gebieden in Maleisië).

Een schitterende vakantie naar Maleisië boek je o.a. bij 333travel, ANWB Reizen, De Jong Intra, Djoser, PANGEA Travel, KidsReizen of Van Verre. Organiseer makkelijk zelf je reis naar Maleisië. Vliegtickets regel je via KLM of met hulp van de vliegticket vergelijker Momondo. Reserveer je huurauto bij Rentalcars of CarRentalNet. Hotelovernachtingen boek je bij Booking.com of Agoda.nl. Binnenlandse vluchten boek je bij AirAsia of Firefly Airlines. Losse tours en tickets regel je via Klook of GetYourGuide en je trein- en bustickets via 12go.asia of Easybook. Stel al je reisgerelateerde vragen op onze Facebook groep ‘Vrienden van Maleisië’ of bekijk hier het complete reisaanbod naar Maleisië.

Deel je tips

Heb je leuke tips die je met ons en met de andere lezers wilt delen? Ken je toffe plekjes in Maleisië die we tijdens onze volgende trip naar het land zeker moeten bezoeken? Deel je tips en andere weetjes door hieronder een reactie achter te laten.

Ga je binnenkort zelf op vakantie naar Maleisië en heb je vragen m.b.t. accommodatie, vervoer, attracties en andere bezienswaardigheden of heb je input nodig met het opstellen van je reisplan? Stel je vragen hieronder of in onze reiscommunity Vrienden van Maleisië.

Wil je verder makkelijk op de hoogte blijven van onze avonturen? Volg dan onze Facebook pagina.